Mục lục
Món ăn nổi tiếng từ lâu
Lạng Sơn là thành phố tiếp giáp với Trung Quốc nên văn hóa nơi đây có một phần tiếp thu và ảnh hưởng từ vùng đất rộng lớn đó. Đặc biệt, phải kể tới sự giao thoa trong ẩm thực. Nếu đã có dịp tới Lạng Sơn, hẳn bạn không thể quên được món vịt quay mắc mật hay thịt lợn quay lá mắc mật nguyên con. Nếu ăn vịt quay, bạn có thể dễ dàng tìm thấy ở các khu vực khác, thì lợn quay nguyên con lại không dễ dàng đến thế. Người ta vẫn nói, ăn lợn quay thì nhớ lên Lạng Sơn là vì vậy.
Thịt lợn quay là món ăn nổi tiếng ở Lạng Sơn từ lâu và là món ăn đặc trưng của người Tày, Nùng. Để quay được lợn ngon đạt tiêu chuẩn, việc quan trọng nhất là chọn lợn. Chỉ nên chọn con lợn có trọng lượng từ 25 – 40kg hơi. Nếu lợn to hơn thì phải quay lâu hơn, kỹ thuật phức tạp hơn để đảm bảo bên trong vẫn chín mềm mà bên ngoài không bị cháy. Nếu chọn con nhỏ thì khi quay sẽ bị hao thịt. Phải chọn những con lợn có lông mượt, dày và dài, đó là những con lợn già.
Lợn quay – biểu tượng ẩm thực xứ Lạng
Để có được một món lợn quay thơm ngon; cần có các kiểu gia vị đặc trưng gồm có dấm, bột canh và không thể thiếu lá mác mật. Lá mác mật sẽ được để trong bụng con lợn. Để trong bụng lợn càng lâu, thịt lợn sẽ ngấm gia vị hơn. Sau khi nướng thịt sẽ mềm, mọng nước và vô cùng thơm ngon. Mỗi miếng thịt thơm phức khi bạn thưởng thức sẽ khó quên vô cùng.
Ẩm thực xứ Lạng là một nét văn hóa vô cùng tiêu biểu của dân tộc phía Đông Bắc. Nơi đây nổi tiếng với các món ăn cùng đa dạng các cách chế biến. Và trong đó không thể không kể đến món lợn quay. Thịt lợn thường được sử dụng là vật tế lễ trong các nghi lễ quan trọng; các dịp lễ tết cũng như lễ hội. Điều này cũng giống với các vùng miền xuôi; khi thịt lợn là món không thể thiếu trong dịp đặc biệt như đám cưới, đám hỏi,…
Vào ngày 14/7 theo Âm lịch hay còn gọi là tết Slíp slí; người dân xứ Lạng sẽ dâng lên ông bà tổ tiên thịt vịt và heo quay. Còn trong các dịp lễ hội, người dân chuẩn bị heo quay để chiêu đãi họ hàng. Thịt quay thường được ăn kèm cùng với vài chum rượu chung vui.
Quá trình có được lợn quay đúng vị
Từ khâu chuẩn bị kĩ càng
Cũng chính vì vậy mà cách làm lợn quay cũng rất cầu kỳ, cầu kỳ từ khâu chọn lợn đến việc kết hợp gia vị như thế nào là chuẩn nhất. Người Tày, người nùng thường chọn những con lợn khoảng 40 – 50 kg móc hàm, theo người dân ở đây cho biết: Nếu lợn nhỏ quá thì thịt sẽ bị nhão, còn lợn mà to quá thì sẽ khó chín vì thịt dày.
Quá trình quay lợn bắt đầu từ việc chọn lợn, giết mổ, sau khi làm sạch lợn, người ta đem gia vị vào bụng lợn, gia vị gồm dấm, bột canh và 1 thứ không thể thiếu được là lá mác mật. Đây là loại cây gia vị rất quen thuộc, mọc nhiều ở vùng núi Đông Bắc Việt Nam, quả mác mật dùng để ướp với măng làm món chấm thơm ngon, cũng có khi được phơi khô làm gia vị, còn lá mác mật thì được dùng làm vị quay thịt, quay lợn đều rất thơm ngon. Sau khi cho hết gia vị vào bên trong bụng lợn, người làm sẽ khâu lại bằng chỉ để lúc quay ra nước, gia vị cũng không bị chảy ra ngoài.
Tới bước đem quay kì công
Sau khi đã chuẩn bị xong xuôi tất cả phần nguyên liệu thì lợn sẽ được đem lên than hồng. Khi lợn vừa nóng, người ta nhấc ra rồi lấy nước ấm rửa qua một lần cho sạch. Tiếp đó, lấy dung dịch mật ong pha nước phết khắp lợn. Dung dịch mật ong này phải vừa đủ, vì nếu đậm quá thì lúc quay bì lợn sẽ bị cháy, còn nếu nhạt quá thì lúc quay bì lợn sẽ không được vàng.
Và thành phẩm là lợn quay đúng vị
Thời gian quay khoảng chừng 2 – 3 tiếng, tùy vào độ nóng của lửa, độ nóng của than cũng phải được điều chỉnh hợp lý, lúc mới cho lợn vào quay thì than không được quá nóng vì nếu nóng quá lợn sẽ không kịp chín đều. Sau khi quay được chừng 35 – 30 phút, người ta bắt đầu cho than nóng dần lên và để thịt chín từ ngoài vào trong. Để xác định lợn đã được quay chín hay chưa đòi hỏi người làm phải có kinh nghiệm, bởi nếu lợn chưa chín mà nhấc ra thì thịt lợn sẽ bị đỏ, ăn mất ngon; còn nếu để chín quá, thì thịt lợn sẽ bị nhừ.
Cũng bởi sự thơm ngon này mà món thịt không chỉ phổ biến ở vùng Tày; vùng Nùng mà bât giờ bất cứ đâu cũng xuất hiện nhiều hơn các cửa hàng khắp trong và ngoài nước. Chỉ cần nghĩ những ngày mưa rét mướt, được ngồi quây quần bên bếp than hồng,;thường thức từng miếng lợn quay lá mác mật thơm phức, ấm nóng là thấy hạnh phúc lắm rồi.
Trích dẫn từ amthuc365.vn
Nguyễn Nhung
