Lũ về cũng là lúc điên điển nở hoa, cá linh theo con nước về đồng, không hẹn mà gặp cá linh và bông điên điển kết hợp với nhau tạo thành món đặc sản khiến ai ăn một lần rồi cũng nhớ mãi, còn hễ mà là con của miền Tây thì sẽ mang luôn cái hương vị ấy theo bên mình dù có ở phương xa.
Canh chua cá linh bông điên điển đúng hoàn toàn là đặc sản vì hai nguyên liệu chính của món ăn là cá linh và bông điên điển chỉ xuất hiện vào một thời điểm nhất định trong năm chứ không có quanh năm như bông súng, bông sen hay cá lóc, cá trê cứ ra chợ mua là có. Khi con nước bắt đầu tràn đồng (thường từ ngày rằm tháng 7 âm lịch hằng năm hoặc trễ hơn) cũng là lúc điên điển bắt đầu trổ hoa và cá linh xuất hiện. Lũ rút điên điển cũng thôi không trổ hoa nữa, cá linh cũng theo con nước đi mất.
Mục lục
Món ăn chỉ có khi lũ về
Vào tháng 8, khi mùa mưa tới, người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long háo hức với những bông hoa vàng dọc theo bờ sông. Đó chính là những bông hoa mang tên điên điển. Mưa tới cũng đồng nghĩa dòng nước từ Campuchia chảy về; mang theo dòng cá linh non. Bông điên điển được trồng quanh năm, nay có “cơ duyên” kết hợp với cá linh; tạo nên một món ăn độc đáo mỗi khi lũ về.
Mỗi mùa lũ tới, điều mà người dân mong ngóng nhất chính là cá linh. Đây là một loại cá đặc trưng của dòng sông Mekong. Chúng sinh sống trên các nhánh sông thuộc các nước Đông Dương. Tuy nhiên, Việt Nam chính là nơi khai thác chính của loại cá này. Vào đầu mùa lũ, chúng sinh nở. Theo dòng nước, các con cá linh con trôi dạt về các tỉnh ĐBSCL như An Giang và Đồng Tháp.
Một người dân nơi đây chia sẻ. Có những năm khi lũ không tới, kéo theo lượng cá linh năm đó giảm hẳn. Các chợ cá ai cũng buồn vì thiếu đi mùi cá linh tanh đặc trưng. Lũ về cũng như niềm vui tới; khi người dân lại có thể thưởng thức món cá thơm ngon này.
Ngon nhất khi vào đầu mùa
Cá linh đầu mùa được xem là ngon và ngọt thịt nhất. Lúc này cá chỉ bé bằng đầu đũa, xương mềm, bụng có mỡ béo ngậy. Cặp cái rổ tre ra chợ ngay đầu ngõ vào mỗi buổi sớm mai, các bà nội trợ rất dễ dàng đem về một mớ cá linh đầu mùa tươi roi rói làm bữa cơm đượm mùi quê đãi khách phương xa. Có rất nhiều món ngon từ con cá linh, như: mắm cá linh, cá linh chiên giòn, cá linh kho lạt… nhưng món ăn gây nhiều yêu thương nhất cho những ai đặt chân đến miền Tây mùa này là món canh chua hoặc lẩu cá linh “huyền thoại”.
“Anh biết không, vào mùa này, cùng với con cá linh quẫy đuôi nhộn nhạo dưới lòng sông, dọc theo dòng sông Bình Di quê em là một màu vàng dịu ngọt của miên man bông điên điển. Những bông hoa điên điển với từng cánh mỏng vàng tươi e ấp vào nhau. Chỉ là loài hoa hoang dại nhưng khi kết hợp với cá linh, đặc biệt trong các món canh chua và lẩu lại trở nên hoà quyện, đặc sắc đến lạ lùng. Có thể nói trong rất nhiều món chế biến từ cá linh nếu thiếu vắng đi bông điên điển, món ăn ấy như giảm đi nửa phần hấp dẫn”, anh Thới nói thêm.
Món ăn đặc trưng miền sông nước
Có thể nói con cá linh và bông điên điển là sự kết hợp mẫu mực nhất của ẩm thực miền Tây mùa nước nổi. Đơn giản và chân chất như chính con người của vùng sông nước; cách chế biến món ăn này cũng không mấy cầu kỳ, phức tạp. Cá linh đầu mùa mua về làm sạch, cho nước hoặc nước dừa tươi vào nồi đun sôi. Thêm vào đó vài muỗng nước mắm ngon, đường, ít me dầm lấy nước chua; nêm nếm sao cho vừa ăn. Sau đó cho tỏi phi thơm, thêm ít tóp mỡ, rau ngò gai và nấu cho sôi lên. Lúc này cho nhẹ cá linh vào nồi, đợi sôi rồi tắt bếp.
Khi ăn hãy nhẹ tay gắp từng nhúm bông điên điển nhúng vào nồi nước lẩu. Rồi cũng khẽ khàng như thế dùng muỗng múc từng muỗng canh có cá linh và bông điên điển cho vào chén. Vì thịt cá linh rất mềm mà điên điển là một loại hoa; nên nếu bạn không biết “thương hoa tiếc… cá” rất khó thưởng thức hết cái tận cùng của sự thú vị mà món ăn này mang lại.
Cái ngon độc đáo của món ăn này là nhờ vị chua chua, ngòn ngọt, thơm thơm kèm thêm hương vị, giòn, bùi từ hoa điên điển mang lại. Vị ngọt từ cá linh, chua chua, thơm giòn của bông điên điển chấm với nước mắm mặn pha ớt… tạo nên một món ăn mà chắc chắn ai đã từng thử qua một lần sẽ khó mà quên được.
Trích dẫn từ baotintuc.vn
Nguyễn Nhung
