Du lịch Bắc Ninh, tìm về làng Diềm để thưởng thức món bánh khúc ngon trứ danh sẽ khiến bạn nhớ mãi không quên. Bánh khúc ở đây có hai loại, khác nhau nằm chính ở nhân bánh là nhân hành và nhân đỗ. Bánh khúc nhân đỗ mang vị bùi bùi của đỗ, ngậy của thịt mỡ và mùi thơm của hạt tiêu. Còn bánh nhân hành thường được làm từ hành khô, thêm chút mộc nhĩ, hạt tiêu, rau răm, thịt ba chỉ băm nhỏ rồi trộn lẫn với nhau.
Để làm được món bánh khúc ngon đúng điệu thì đòi hỏi người ta phải trải qua những công đoạn chế biến cẩn thận, đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ. Người ta vẫn thường nói rằng bánh khúc làng Diềm là sự kết hợp tuyệt vời của các sản vật thiên nhiên, từ cái dẻo thơm của nếp cái hoa vàng, vị bùi của đỗ xanh sánh quyện cùng vị béo của thịt ba chỉ được chọn lọc kỹ lưỡng và tươi ngon. Tất cả được dung hòa bởi vị mát lành, nồng ấm của một loại rau làm nên hương vị đặc trưng của bánh, đó chính là rau khúc.
Mục lục
Thưởng thức là không bao giờ quên
Món ăn là sự kết hợp hoàn hảo giữa các nguyên liệu tạo nên hương vị khó quên. Bánh khúc không ai biết có từ bao giờ; mọi người thường nói với nhau là có cùng với thời hát quan họ. Và món bánh này được lưu truyền từ đó.
Một người dân chia sẻ rằng bà biết cách làm từ bố mẹ. Bánh khúc như là nguồn kiếm cơm cho cả gia đình, như là một phần không thể thiếu của cuộc sống. Bà cho biết mình rất vui khi khách hàng khen những mẻ bánh của mình. Bà còn cho hay, bánh được làm bằng tay không qua máy móc. Các nguyên liệu tạo nên một chiếc bánh ngon cần được chọn lọc kĩ càng.
Bà cho biết làm bánh là niềm đam mê của bà. Bà cho biết mỗi lần làm bánh như được thỏa ước đam mê; đem những chiếc bánh thơm ngon đến mọi người. Làm bánh như trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc đời của bà. Mỗi sáng thức dậy, niềm vui của bà là được làm những chiếc bánh chất lượng. Mỗi chiếc bánh đều chứa đựng sự tỉ mỉ, tận tâm từ bà. Loại gạo làm bánh cũng được bà lựa chọn kĩ lưỡng. Đó là loại gạo Khang dân hoặc 203. Vì loại gạo này giúp bánh đạt được độ dẻo nhất định. Gạo cần được ngâm kĩ vài tiếng sau đó mới tiến hành chế biến. Đây là một bước quan trọng trong quy trình làm bánh. Nó quyết định được độ dẻo của bánh.
Quá trình chuẩn bị cho đến thành phẩm
Bột bánh được làm từ gạo ngâm vài tiếng, sau đó mang đi xay nhuyễn. Bột bánh rất quan trọng, nếu không đạt chuẩn bánh sẽ không ngon. Sau đó tiền hành chia nhỏ cục bột và được trần nước sôi. Điều này làm cho bánh trở nên dẻo hơn. Một nguyên liệu quan trọng khác chính là rau khúc. Rau cũng cần thu hoạch đúng lúc để đạt độ tươi. Sau đó được rửa cho sạch, làm khô rồi tiến hành giã cho nhuyễn trộn với bột.
Để có màu xanh như ý, cần biết trộn tỉ lệ rau và bột đúng cách. Nhân bánh được làm theo tùy khẩu vị. Có hai loại nhân là nhân đỗ xanh và nhân thịt. Tất cả đều được hấp chín.
Tiếp đến với bước nặn bánh. Bà cho biết gia đình thường tụm lại cùng làm. Bánh được nặn với đa dạng các loại hình thù bao lấy nhân bên trong. Sau đó đem đi hấp bánh chính trong 30 phút. Bánh còn nóng là lúc ngon nhất, có sự hòa trộn hương vị giữa các nguyên liệu.
Là một món bánh có giá trị tinh thần
Bánh khúc làng Diềm độc đáo, có giá trị tinh thần cao, tuy nhiên, đến nay, làng chỉ còn 5 hộ thường xuyên làm bánh bán, chủ yếu tiêu thụ trong làng. Những người già trong làng giữ thói quen làm bánh khi có hội hoặc làm quà cho khách quý. Gia đình bà Nguyễn Thị Thềm, thôn Viêm Xá, xã Hòa Long, thành phố Bắc Ninh có 5 đời làm bánh khúc.
Mỗi ngày, gia đình bà làm khoảng 200 chiếc bánh với giá 2.000 – 2.500 đồng/chiếc. Trừ chi phí, gia đình bà lãi gần 100.000 đồng. Ngoài ra, gia đình bà còn làm theo đơn đặt hàng của khách. Những ngày rằm, lễ hội gia đình bà làm 50 kg gạo, tương đương 3.000 – 4.000 bánh. Tuy nhiên, việc đưa bánh ra thị trường trong và ngoài tỉnh chưa được chú trọng do người dân trong làng chưa có phương thức giới thiệu sản phẩm cũng như thị trường tiêu thụ.
Mong ước mọi người đều biết đến
Bà mong muốn có thể giới thiệu sản phẩm quê hương đến đông đảo người tiêu dùng. Đặc biệt việc truyền nghề đang gặp nhiều khó khăn do các con cháu trong gia đình đều đi làm xa. Đây cũng là điều trăn trở, tâm huyết của những người nơi đây.
Bánh khúc làng Diềm là đặc sản nổi tiếng vùng Bắc Ninh – Kinh Bắc, đi sâu vào tiềm thức của người dân và trở thành món quà không thể thiếu mỗi khi đến với làng Diềm. Nghề làm bánh này nếu không được quan tâm đúng mức sẽ có nguy cơ bị mai một.
Để bánh khúc làng Diềm có thể theo chân các du khách đến khắp mọi miền Tổ quốc, biện pháp chính là cần tuyên truyền người dân trong làng tham gia bảo tồn nghề, chú trọng giữ nét truyền thống, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm.
Trích dẫn từ baotintuc.vn
Nguyễn Nhung
